Lal Hitay
PERMÜTASYON/KOMBİNASYON -9- ON THE SURFACE – YÜZEYDE III
"Bana öyle geliyor ki, kendi hakkımızda yeterince bilgi sahibi değiliz. Yaşamlarımızın ve yaşamlarımızdaki belli olayların ve zamanların; başka insanların veya hayvanların -hatta ormanların, okyanusların, kayaların ve hatta dünyamızın ve hatta başka yerdeki dünyaların veya boyutların- içinde olan bitenlerin benzeşleri, metaforları ya da yankıları olup olmadığı ihtimalini merak etmiyoruz." (1)
“İthaki’ye doğru yelken açtığında dile ki uzun sürsün yolun, serüven dolu, bilgi dolu olsun, Korkma Lestrigonlardan, Kikloplardan Korkma kızgın Poseidon’dan, yükseklerdeyse eğer düşüncen ve costuruyorsa ruhunu ve bedenini seçkin bir heyecan, Rastlamayacaksın Lestrigonlara, Kikloplara rastlamayacaksın yabanıl Poseidon’a taşımıyorsan onları eğer kendi ruhunda ruhun dikmiyorsa eğer onları karşına. …” (2)
“Okyanus sertti, gerçekti, para kutularıyla ve maketten bir köyle para dilenmesi Polperro’nun suçu değildi. Polperro’yu affettim hem daha evvelki hem de şimdiki varlığından dolayı sevidm onu, deniz başındaki mutluluğu ve hüznü için sevdim. Daha önce sevmeyişimden dolayı kendimi affettim, şimdi sevdiğim için sevdim kendimi de. Herkesi her şeyi affettim, yağmurluğumun cebindeki ikili-taşımı elime aldım, çıkarıp mehtaplı okyanusa fırlattım.” (3)
“Sular yükseliyor: Sular geri dönüyor. O da geri döndü mü, sadece ölümden değil, kafatasına aldığı darbe beynini oynatmadan ve geçmişini, şimdisini, geleceğini, sonsuza kadar bulanıklaştırmadan önce kendisine ait olan hayattan?... Hayaletler -hatta hayalet söylentileri, fısıltıları, hikayeleri- geçmişin kalıcı olduğunu, daima geçmişe döndüğümüzü kanıtlamaz mı?” (5) “ “22. [Kayıtçı, boş mekan görüntülerinden oluşan bir sekans] … (Dış Ses) -Kaydettiklerinin tüm geçmişi ve geleceği kapsayabileceği düşüncesinden vazgeç artık. Sanki sadece bir kitap tüm hayatı bütünüyle yutabilirmiş, kelimelere ve seslere indirgenebilir bir yaşam, birkaç yüz sayfaya sığabilecek kadar küçük bir evren varmış gibi davranmaktan vazgeç. Zihninde barındırdığın, katman katman yüzey şekillerini oluşturduğun o büyük hafızanın da her geri dönüşünde kendini yeniden kurguladığını kabullen bundan böyle. Bütün çekmece ve kutuların, dosyaların, klasörlerin, dolapların, yerçekimsiz bir ortamda açılıp başıboş bırakıldıklarını, içlerinden çıkıp havada sahipsiz, düzensiz uçuşan kağıtları düşün. Onların hepsini birden okuyabilmenin imkansızlığı.”(6)
“… Katliamla karşılaşınca zihin parçalanır. Kurtuluş yeryüzünde ve tek parça olarak saklanır.”(7)
“Hayal ettim çokça. Bir kozaya kapatmayı kendimi, nerede olduğunun önemi yok: Evde bir odaya, uzaklarda bir diyarda bir kır evine, denizin dibindeki bir denizaltıya. Dünyayla tüm ilişkimi kesip kendimi bütünüyle maddenin dönüştürücü işleyişine vermeyi. Ruhumun yeni bir formda kendini baştan yontmasını, tekrar tekrar dikmesini hissetmeyi.” (9) “Başlangıcım benim sonum. Sırayla … Evler yaşar ve ölür: zamanı vardır yapıların Ve zamanı var yaşatmanın ve üretmenin Ve zamanı rüzgârın, kırsın diye sarsak camlı bölmeleri Ve sarssın diye fare yuvası tahta kaplamaları Ve sarssın diye yırtık pırtık sessiz armalarla örülü aralıkları.”(10) “Hiçbir zaman sana ait olmaz, hiçbir yer senin olmaz. Aradığın şey seni aramaz, rüyanda gördüğün rüyasında seni görmez. Başka yerde ve başka bir zamanda sana ait bir şeyin olduğunu bilirsin, bu yüzden de geçmişe ait odalar ve günlerden geçip durursun. Ama doğru yerdeysen zaman farklı olur. Doğru zamandaysan yer farklı olur. Tedavisi yok.” (11) (1) Doris Lessing/Gezegen 8 (2) Konstantinos Kavafis/Bütün Şiirleri/İthaki (3) Russell Hoban/Kaplumbağa Günlüğü (4) Visual Diary 55/On The Surface- Yüzeyde I (5) Graham Swift/Su Diyarı (6) Emre Hüner/[Elektroİzolasyon] (7) Susan Stewart/Köz/Konuştuğumda Ağlıyorum (8) Visual Diary 56 / On The Surface-Yüzeyde II (9) Emanuele Coccia/Metamorfozlar (10) T.S Eliot /Dört Kuartet/East Coker (11) Georgi Gospodinov/Zaman Sığınağı Künye *Dorris Lessing, Gezegen 8, çev. Niran Elçi, Tudem Yayınları (DeliDolu), 2018. *Emanuele Coccia, Metamorfozlar, çev. Alara Çakmakçı, İş Bankası Yayınları, 2023. *Emre Hüner, [Elektroizolasyon], Arter Yayınları, 2021. *Georgi Gospodinov, Zaman Sığınağı, çev. Hasine Şen Karadeniz, Metis Yayınları, İstanbul, 2021. *Graham Swift, Su Diyarı, çev. Aslı Biçen, Metis Yayınları, 3. Baskı, 2023. *Konstantinos Kavafis, Bütün Şiirleri, “İthaki”, Çev. Herkül Millas-Özdemir İnce, Sia Kitap, İstanbul, 2021. *Russell Hoban, Kaplumbağa Günlüğü, çev. Banu Karakaş, Yedi Kültür Yayıncılık, Ankara, 2020. *Susan Stewart, Köz, “Konuştuğumda Ağlıyorum”, çev. Ahmet Güntan, 160. Kilometre, İstanbul, 2021. * Sevinç Çalhanoğlu, “Her Yerde Seni Aradım”, İstanbul Bienali-Şiir Hattı, İKSV, İstanbul, 2022. *T.S Eliot, Bütün Şiirleri, “Dört Quartet-East Coker”, çev. Samet Köse, Everest Yayınları, İstanbul, 2018. *Visual Diary 55, On The Surface-Yüzeyde I; David Burdeny-Five Icebergs Antarctica+Amanda Harman-Steart Marshes. *Visual Diary 56, On The Surface-Yüzeyde II; Man Ray-Transatlantic-1920+Klaus Rinke- Time, Space, Body and Action, 1972
